Astropedia
Advertisement
Vostok spacecraft diagram

Schemat statku Korabl-Sputnik 2

Korabl-Sputnik 2 – testowy radziecki statek kosmiczny, prototyp statków Wostok. Wyniósł na orbitę okołoziemską dwa psy: Biełkę i Striełkę, a także dokonał pierwszego udanego powrotu organizmów żywych z przestrzeni kosmicznej. Jedno ze szczeniąt wydanych później na świat przez Striełkę, podarowane zostało prezydentowi Stanów Zjednoczonych, Johnowi Kennedy'emu. Lot otrzymał również nieoficjalne oznaczenie Sputnik 5.

Nieudany start[]

Wkrótce, po względnie udanym locie Korabl-Sputnik 1, 15 maja 1960, Siergiej Korolow, pragnął wykonać testy systemów podtrzymywania życia oraz dokonać pierwszego powrotu statku kosmicznego na Ziemię. Temu właśnie miał służyć lot Korabla-Sputnika 2. Niestety, misja ta powiodła się dopiero za drugim razem. Pierwszy lot, który w wypadku powodzenia oznaczony byłby właśnie tak, zakończył się eksplozją rakiety Wostok 8K72 i śmiercią dwóch psów, które znajdowały się w statku Wostok: Czajki i Lisiczki. Awaria nastąpiła podczas zapłonu jednego ze stopni zerowych Wostok 8K72-0, oznaczonego literą B lub G. Oddzielił się on od rakiety w 17 sekundzie lotu. Rakieta eksplodowała parę sekund później. Oba psy zginęły na miejscu. Była to pierwsza próba wystrzelenia w pełni sprawnego statku Wostok. Unaoczniła ona konstruktorom potrzebę wyposażenia kapsuły powrotnej w zabezpieczenia, mogące ocalić człowieka w katastrofie podobnego rodzaju, gdyby ta miała się powtórzyć. Start ten odbył się 28 lipca 1960, o godz. 09:31 czasu uniwersalnego, z kosmodromu Bajkonur. Oznaczono go w indeksie COSPAR jako 1960-F09.

Przebieg lotu[]

Zadaniami statku Korabl-Sputnik 2 miały być: zbadanie wpływu lotu kosmicznego na organizmy żywe, sprawdzenie działania łączności radiowej i systemów podtrzymywania życia oraz pomiar czynników mogących wpłynąć na zachowanie się człowieka podczas lotu kosmicznego. Wyposażenie temu służące było prawie takie samo, jak Sputnika 2. Do zestawu przyrządów badających zachowanie psów dodano elektrookulograf i przyrząd rejestrujący odgłos pracującego serca.

Druga próba startu miała odbyć się dwa tygodnie po nieudanej, 15 sierpnia 1960. Jednak z powodu awarii zaworu tlenu w rakiecie przełożono go na 18 sierpnia.

Po jednodniowym pobycie w kosmosie, około godziny 10:20 dnia 20 sierpnia 1960 statek włączył silniki hamujące. Około 10:50 z kapsuły powrotnej, w celach testowych, katapultowano fotel oraz pojemnik z psami, oba na spadochronach. Około 11:02 lądownik dotknął Ziemi. Zaraz potem na Ziemię opadła kapsuła powrotna. Wszystkie zwierzęta powróciły zdrowe. Powrót nie przebiegł bez zakłóceń. Korabl-Sputnik 2, tak jak i Korabl-Sputnik 1, doświadczył usterki czujnika horyzontu wykorzystującego promieniowanie podczerwone. Do poprawnej orientacji wykorzystano więc zapasowy system pozycjonowania. Wykorzystywał on czujnik Słońca, który wyznaczał odpowiednią wysokość, na której miały włączyć się silniki hamujące.

Udany lot Korabla-Sputnika 2 został bardzo szybko ujawniony światu. Już 13 sierpnia 1960 media spekulowały, że radziecki ekspert i przewodniczący Międzynarodowej Federacji Astronautycznej, Leonid Siedow, który przyjechał wówczas do Sztokholmu na 14. Międzynarodowy Kongres Astronautyczny, może mieć w zanadrzu jakieś sensacyjne wieści z radzieckiego programu kosmicznego. Mówiono o załogowym locie balistycznym lub miękkim lądowaniu na Księżycu. Lot Korabla-Sputnika 2 miał miejsce w ostatnim dniu Kongresu i wywarł duże wrażenie na zebranych. Szczegóły lotu były praktycznie nieznane, a podczas konferencji prasowej 19 sierpnia, Leonid Siedow kwitował pytania o aspekty techniczne słowami Moskwa nie poinformowała nas jeszcze o szczegółach. Pozytywnie o sukcesach sowietów wypowiadał się też, m.in. Hermann Oberth, niemiecki pionier podboju Kosmosu.

Ładunek[]

Korabl-Sputnik 2, prócz dwóch psów, wyniósł również inne organizmy żywe: 40 myszy, 2 szczury oraz rośliny. Poza tym na statku umieszczono kilka przyrządów naukowych: licznik fotonów, licznik Czerenkowa, płytę z emulsją czułą na promieniowanie jądrowe, oraz nadajnik radiowy na częstotliwości 19,995 MHz.

Advertisement