Woschod (ros. Восход, wschód – zjawisko astronomiczne) – seria radzieckich załogowych statków kosmicznych, będących modyfikacją poprzedniej serii Wostok (ros. wschód – strona świata). Były pierwszymi pojazdami kosmicznymi zabierającymi na pokład więcej niż jednego kosmonautę.
Głównym celem programu było przeprowadzenie pierwszego spaceru kosmicznego. Dodatkowym celem propagandowym było opracowanie i wystrzelenie na orbitę pierwszego wieloosobowego statku kosmicznego. Po osiągnięciu obu celów program przerwano, aby skoncentrować siły i środki na realizacji bardziej ambitnego programu Sojuz.
Konstrukcja[]
Kapsuła stanowiła modyfikację kapsuły Wostok. Pojazd pozbawiono katapultowanego fotela, zamiast niego zainstalowano we wnętrzu, zależnie od wersji, dwa lub trzy fotele dla załogi. W stosunku do rozkładu miejsc w Wostoku, siedzenia załogi w Woschodzie obrócono o 90 stopni – nie przeniesiono jednak przyrządów pojazdu, skutkiem czego załoga musiała przekręcać głowy w bok, aby je zobaczyć. Woschod 2 był dodatkowo wyposażony w nadmuchiwaną zewnętrzną śluzę powietrzną, odrzucaną po wykorzystaniu. Jako jedyna radziecka kapsuła kosmiczna, Woschod nie posiadał żadnego systemu ewakuacji dla załogi.
Kapsułę zasilały akumulatory, pozwalające na maksymalną długość lotu w granicach 7-10 dób. Załoga latała bez skafandrów, ze względu na niemożność zmieszczenia autonomicznych systemów podtrzymania życia w skafandrach. Lądowanie następowało w kabinie wyposażonej w dwa spadochrony i rakietowy system miękkiego lądowania. W przeciwieństwie do Wostoka, załoga Woschoda nie opuszczała pojazdu przed lądowaniem, lecz do końca pozostawała w kapsule.
Rakieta nośna[]
Dedykowaną rakietę nośną stanowiła trzystopniowa rakieta Woschod, będąca pochodną rakiety R-7 i pierwotną wersją rakiety nośnej Sojuz.
Loty[]
Przeprowadzono dwa załogowe i trzy bezzałogowe loty kapsuły Woschod:
- Kosmos 47 – bezzałogowy test pojazdu
- Woschod 1 – 12 października 1964 – Start nastąpił o 07:30:01 z kosmodromu Bajkonur. Załogę stanowili wówczas Władimir Komarow, Konstantin Fieoktistow i Boris Jegorow. Lot zakończył się 13 października 1964 o 07:47:04. Był to pierwszy lot kosmiczny z załogą wieloosobową.
- Kosmos 57 – bezzałogowy test, nieudany
- Woschod 2 – 18 – 19 marca 1965 – Załoga: Paweł Bielajew i Aleksiej Leonow. Statek wyposażony był w rozwijaną śluzę powietrzną. Podczas lotu Leonow jako pierwszy człowiek wyszedł w otwartą przestrzeń kosmiczną. Leonow używał skafandra typu Bierkut i był połączony ze statkiem liną.
- Kosmos 110 – próbny lot, wyniósł na orbitę dwa psy, pozostał na orbicie przez 22 dni.
Planowano również kilka innych misji. Jedna z nich została anulowana w trakcie trwania programu, reszta w chwili jego zamknięcia.
- Woschod 1A - lot zespołowy z Woschodem 1.
- Woschod 3 – 19 dniowa misja mająca testować wpływ długotrwałego przebywania w nieważkości na kosmonautów
- Woschod 4 – 20 dniowa misja o takim samym charakterze
- Woschod 5 – 10 dniowy lot załogi składającej się wyłącznie z kobiet
- Woschod 6 – 6 dniowa misja, mająca przetestować działanie pasa odrzutowego podczas spaceru kosmicznego.
Dane techniczne[]
- masa: 5682 kg
- długość: 5,0 m
- średnica 2,43 m
- załoga: 3 osoby